بازی و افزایش تمرکز
چکیده بازی یکی از روش‌هایی است که در آن کودک نگرانی‌ها و ناراحتی‌های خود را در قالب بازی رها می‌کند.در این مقاله بازی‌هایی معرفی می‌شوند که قدرت تمرکز کودکان را افزایش می‌دهند.درمان مبتنی بر بازی در مورد کودکان یکی از بهترین روش‌هاست؛ چراکه عوارضی ندارد و متناسب با نیازها و علائق کودکان است.
تعداد کلمات 970 زمان مطالعه 5دقیقه
نویسنده:رضیه برجیان
در دنیای  پر از استرس و تنش امروز که استانداردهای یک زندگی خوب روزبه‌روز افزایش می‌یابند؛ تربیت کودک کاری است بس دشوار و توام با استرس و تنشی چندجانبه که عوارضش را هرکدام از ما در رابطه میان خود و کودکانمان شاهد بوده‌ایم.
 

بلای خانمان‌سوز کودکانمان چیست؟

راه‌حل‌های متفاوتی برای کاهش استرس در زندگی وجود دارد. ما در این مقاله به یکی از آسیب‌هایی است که می‌تواند کاهش استرس در درمان آن مؤثر باشد،می‌پردازیم. عدم تمرکز آسیبی است که امروزه کودکانمان با آن درگیر هستند. آسیبی که روزبه‌روز گسترش می‌یابد و معلمان دبستان‌ها را بیش از پیش شاکی کرده است.  مشکل عدم تمرکز به مشکل جدی خانواده‌هایی که علاقه‌مندند در کارنامه فرزندانشان جز عالی نبینند،تبدیل‌شده است. شاید اولین توصیه‌ای که امروز در مدارس می‌شنویم این باشد که «محیط خانه را برای درس خواندن فرزندانتان آماده کنید». اغلب هم این جمله چنین فهمیده می‌شود:« محیطی ساکت که همه آنچه فرزندتان می‌خواهد در آن فراهم است،به وجود آورید.» گرچه این تلقی اصلاً درست نیست و خود آسیب‌زاست. البته خود این علاقه و این نوع سنجش نیز آفت‌هایی دارد. همه می‌توانند انسان خوبی بشوند و در خوب بودن برای خودشان، خانواده و اجتماع نمره عالی بگیرند، اما در مرتبه بعد کشور نیاز دارد به افرادی که در مشاغل گوناگون عالی باشند؛ نه در همه آن‌ها و نه در هیچ‌کدام. این نگرش و انتظار اشتباه که باید همه‌چیز از همه جهت عالی باشد، می‌تواند باعث تشدید عدم تمرکز فرزندانمان شود.خیلی از خانواده‌ها ابراز نگرانی می‌کنند که شاید فرزندانمان بیش فعالی دارند و این علت عدم تمرکز آنان است. این خانواده‌ها باید توجه داشته باشند هر کم‌حواسی یا شیطنت یا کم تمرکزی بیش فعالی نیست. گاه بیماری‌هایی مثل کم‌خونی  باعث عدم تمرکز می‌شود و گاهی هم تنش‌های محیطی . نظارت بیش از اندازه بر رفتار فرزندان توسط والدین نیز می‌تواند باعث ناتوانی کودک در تمرکز کردن شود. بی‌نظم در خواب شبانه نیز می‌تواند باعث کاهش تمرکز کودکان شود.
 

راه‌حل کاهش عدم تمرکز در کودکان ما چیست؟

برای کاهش عدم تمرکز کودکان راه‌حل‌های متفاوتی وجود دارد؛ از راه‌حل‌های سخت گرفته تا راه‌حل‌های آسان. یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای درمان این اختلال در سنین پایین بازی‌درمانی است. بازی‌درمانی اجازه می‌دهد تا کودکانمان در فضایی شاد و هدفمند استرس‌ها و نگرانی‌هایشان مانند برفی در گرمای روزهای زمستان اندک‌اندک ذوب شود. میوه بازی های کودکانه شادابی و طراوت است. بازی از زندگی کودک حذف شدنی نیست. آنچه در دست ماست انتخاب بازی است. بازی‌های حرکتی که نیاز به‌دقت و تمرکز دارند، وقتی برای مدتی بین 45 دقیقه تا 2ساعت پی‌درپی تکرار شوند می‌توانند کمک قابل‌توجهی به افزایش تمرکز کودکانمان کنند بدون آنکه نیاز باشد پیوسته به آن‌ها متذکر شویم که «حواست را جمع کن» . البته خود این تذکر بیش از سود زیان خواهد داشت؛ چون تمرکز نداشتن کودکانمان عمدی نیست تا با اراده آن‌ها قابل‌تغییر باشد.این توصیه یا اعتراض که«معلوم است حواست کجاست» تنها نتیجه‌اش تحمیل باری اضافه بر توان کودک بر دوش اوست که باعث سرخوردگی و افزایش عدم تمرکز او و ایجاد دیگر اختلالات رفتاری ناشی از عدم اعتمادبه‌نفس در کودک خواهد شد.
 

چه بازی­هایی انجام دهیم تا تمرکز زیاد شود؟

بازی‌هایی مثل انداختن چند توپ یا بادکنک رنگی به بالا و گفتن نام یک رنگ که کودک از میان توپ‌ها یا بادکنک‌ها همان رنگ را بگیرد، می‌تواند توأم بالذت روزبه‌روز دقت و تمرکز او را افزایش دهد. می‌توانید این بازی را از روزی ده دقیقه شروع کنید و متناسب با کشش فرزندتان در طی چند روز به 45 دقیقه و سپس 2 ساعت برسانید. مراقب باشید بازی به جدی یا یک تکلیف روزانه تبدیل نشود. این مهم‌ترین نکته در بازی درمانی است. کودک از بازی کردن لذت می‌برد چون در آن امکان تخیل، انتخاب، آزادی و رسیدن به موفقیت لحظه‌ای وجود دارد. برای او تغییر بازی نیز جزیی از خود بازی است پس مراقب باشید بازی به جدی یا یک تکلیف روزانه تبدیل نشود.با او مخالفت نکنید. یکی دیگر از بازی‌هایی که می‌تواند همین تأثیر را داشته باشد این است که یک جعبه کفش و تعدادی سکه یا درهای نوشابه که رنگ‌شده است بردارید از هر سکه یا هر رنگ در نوشابه تعداد زوجی لازم است. شما تعدادی سکه مثلاً 50 تومانی 100 تومانی و 200 تومانی را روی زمین می‌چینید تا 10 می‌شمارید بعد آن را زیر جعبه  کفش پنهان می‌کنید و از کودکتان می‌خواهید به همان ترتیبی که شما سکه‌ها را چیده بودید از حفظ بچیند. می‌توانید این بازی را به‌نوبت انجام دهید تا جاذبه‌اش بیشتر شود.گرچه این بازی چون حرکتی نیست و نمی‌تواند به تخلیه انرژی کودکان کمک کند، به اندازه بازی بالا مؤثر نیست ؛ اما تنوع در بازی جزیی از بازی است.
 

در پایان...


بازی درمانی یکی از بهترین شیوه‌های درمانی برای کودکان است. چون مجبور نیستیم در آن چیزی را به آن‌ها تحمیل کنیم یا با رفتار و گفتارمان به او بفهمانیم که اشتباه می‌کند. فراموش نکنید کودک بین 6تا ده سال نمی‌تواند برای تغییر رفتار خودش برنامه‌ریزی کند و این ما هستیم که باید با تغییر رفتارمان زمینه تغییر رفتار او را فراهم کنیم البته در این سنین رفتارها به‌سادگی تغییر می‌کنند برخلاف سنین بزرگ‌سالی.
تذکر در مورد عدم تمرکز یا هر رفتار اشتباه دیگری که کودک دارد تنها زمان موردنیاز برای تغییر رفتار در او را افزایش می‌دهد. برای تصحیح رفتارهای کودک باید او را به نرمی در مسیر صحیح قرار داد و به او کمک و با او همراهی کرد.

منابع:
1-  دکتر ترزا کلم، مترجم: ملیحه وفایی،10 مهارت جدید براساس بازی درمانی، مبین اندیشه، چاپ اول،1391.
2-  sabzosalem.com/article/169/تأثیر بازی درمان برکودک شما.
3-  عباسی ولدی، محسن،من دیگر ما:مهارتهای تربیت فرزند در دنیای امروز(جلدچهارم) نقش بازی در تربیت کودک،آیین فطرت.